Τι ωραία που είναι να ξεφυλίζεις την ιστορία ... Στα βιβλία, στις διηγήσεις, στις συζητήσεις (αν και εφόσον γίνονται ακόμα τέτοιες, στο νετ, στα όνειρα παίζοντάς τις παιχνίδια (εαν και εφόσον υπάρχουν τέτοια – όνειρα -).
Το πίσω ταξίδι ειναι πιο ασφαλές. Το κάνεις ότι θέλεις, το πας όπου θελεις, αλλά έχεις 5 – 10 δεδομένα. Πληροφορίες, έρευνες, κοινές συμφωνίες για ότι ήταν κάπως έτσι. Περιορισμούς. Κι’ εσύ ταξίδεύεις σε αυτό το «κάπως έτσι». Οποτε θέλεις σταματάς, ανασυνθέτειςς, τοποθετείς την ιστορία εκεί που τη βρήκες ... και συνεχίζεις τη δουλειά σου. Δεν παιζει ρόλο ποιά ιστορία .. την προσωπική σου, η εκείνη των πολλών, την επίσημη, εκείνη των άλλων πολλών ή λίγων, την λιγότερο επίσημη ..
Το ταξίδι προς τα εμπρός είναι πιο δύσκολο και πιο βολικό συνάμα. Το να φανταστείς την ιστορία που θα ακολουθήσει – με σένα ή χωρίς εσένα -. Το μέλλον, το κάνεις ότι θέλεις στην κυριολεξία. Εχεις την απόλυτη ελευθερία ασυδοσίας, σεβασμού, καταστροφής, δημιουργίας. Και δεν χρειάζεται να το επαναφέρεις σε καμμια τάξη. Ειναι μέλλον. Δεν παθαίνει τίποτα. Θα το δεις, όταν το φτιάξεις. Η όταν σου το φτιάξουν, θα σε υποδεχτεί.
Βέβαια, τίθεται το ερώτημα.... «τι ανάγκη έχεις να ταξιδέψεις πιο μπροστά» ?
«ζήσε τη στιγμή και φάκ ιτ» «τι το ψάχνεις» «σκασίλα σου, δεν θα επηρεάσεις», ... «δεν θα εισαι εκεί» (χτύπα ξύλο, αλλά δεν θα είσαι), άρα πάλι «φάκ ιτ»,
Αρα .... Πάμε λοιπον να καταναλώσουμε το παρόν μας όσο καλύτερα γίνεται. Εδώ μπαίνει θέμα αρχής, Σε τέτοια φάκ ιτ, λέμε φακ γιου.
Γιατί τέτοιες χυδαιότητες ? γιατί απλούστατα είναι θέμα ζωής και θανάτου. Αν δεν κοιτάξεις λίγο πιο μπροστά από το τώρα, κάπου χάνεσαι. Το ταξίδι στο μέλλον και το παιχνίδι μαζί του, λειτουργεί κάπως σαν μαγνήτης. Σε κάνει να προχωράς. Είτε θέλεις, είτε οχι.
Με κάθε ταξιδάκι μας μπροστά, πίσω, πάνω, κάτω και πλαγίως, ποτέ δεν επιστρέφουμε ατόφιοι στο παρόν μας. Ενα κομματάκι μας μένει εκεί, μας φωνάζει, να τρέξουμε, να μείνουμε, ... να την κάνουμε με ελαφρά πηδηματάκια ...
Και όσο διατηρούμε αυτό που ονομάζουμε ευαισθησία, αυτά τα κομματάκια, μας δίνουν αναφορές, μας στέλνουν μηνύματα, μας τραγουδούν, έτσι χωρίς λόγο, μας τροφοδοτούν γι’ αυτό το άλλο, που ισως δεν αγγίξουμε ποτέ, αλλά το έχουμε τόσο ανάγκη.
Αλλοιώς, βαριόμαστε. Ασε που ζούμε λιγότερο. Πολύ πιο λίγο. Από τον άγνωστο Χ της ζωής μας, αφαιρούμε τα εν λόγω ταξιδάκια. Και λουζόμαστε το υπόλοιπο. Και αυτά όχι μόνο για τον καθέναν. Για κάθε ομάδα και κάθε κοινωνία.
Ερώτημα λοιπον. Μπορούμε να αναμετρηθούμε με το μέλλον μας ? Ετσι, απλά για να έχουμε τα μαγνητάκια που μας τραβάνε μπροστά ??
Στα σχετικά κοντινές μας περιοχές μπορούμε άνετα. Εχουμε πόθο, έχουμε προσδοκία, έχουμε έρωτα, έχουμε σχέδια, στόχους ... και λίγο πολύ .. το κυνηγάμε ... Με τον προσωπικό τρόπο του καθενός. Ενστικτωδώς μπαίνουμε σε τέτοια ταξιδάκια. Για τις άλλες όμως περιοχές ? τις πιο δύσκολες και τις πιο απόμακρες από μας?
Πάμε λίγο πίσω, στο παρελθόν, για να δούμε τι γινόταν .... με το μέλλον. Και με τις σφραγίδες που έβαζαν οι άνθρωποι στο παρόν τους.
Μια φορά κι έναν καιρό ....
Ο κόσμος ηταν τόσο καλά προσδιορισμένος και τόσο απλός. Ο ταξιδιώτης, θα διακρίνει ανθρώπους, τροφή, βασικά εργαλεία, υποτυπώδη συννενόηση. υποτυπώδη γραφή. Και σύμβολα. Πολλά σύμβολα. Που όλοι τα καταλάβαιναν (με την τότε έννοια), χωρίς να τους τα εξηγήσει κανείς.
Ειχαν τις συνέχειές τους όλα αυτά, οι κοινωνίες, οι ομάδες, οι άνθρωποι. Δεν μπορεί, θα υπήρχε μια διαδικασία μεταβίβασης «γνώσης» και εμπειρίας, αλλά δεν την χρειαζόντουσαν και τόσο συστηματικά. Ειχαν τις βασικές τους δομές. Τα σύμβολα, τους ελάχιστους κανόνες, το περιβάλλον που δεν άλλαζε και – κυρίως - τη συνύπαρξη των ηλικιών. Οι μικροί μάθαιναν από τους μεγαλύτερους.
Γιατί το περιβάλλον στο οποίο μεγάλωσαν οι γέροντες, ήταν ίδιο και απαράλακτο με αυτό των νέων. Ο ταξιδιώτης, σίγουρα δεν θα μπορούσε να καταλάβει τα πάντα, αλλα, επίσης σίγουρα, θα μπορούσε να διακρίνει τα βασικά, τις συνήθειές τους, τις επαναλήψεις τους.
Ολα πήγαιναν αργά λοιπον. Πολύ αργά, στην αρμονία της μη αλλαγής. Αυτό που ήταν σήμερα .. θα ήταν και αύριο. Τίς είπαν λοιπον ψυχρές κοινωνίες, γιατί απλούστατα δεν παρήγαν καμμία πρόσθετη ενέργεια, και κρατούσαν τη συνοχή τους. Συστολή. Εκεί, μέσα στον μικρό τους πυρήνα.
Κάποιες από αυτές, διασώθηκαν μέχρι τις μέρες μας, τουλάχιστον μέχρι τα μεσα του 20ου αιώνα. Τόσο απομονωμένες ήταν, τοσο κλεισμένες στον εαυτό τους. Και τις μελέτησαν οι ανθρωπολόγοι βγάζοντας απίστευτα συμπεράσματα για μας, τόσο απίστευτα .. που ανάθεμα και αν τα ξέρει κανείς σήμερα...
Ειχαν και τα έκτακτα . Ξηρασίες, επιδρομές, καταστροφές φυσικές, ... Μπορεί να ειχαν φροντίσει για τις βασικές τους άμυνες, αλλά ... επειδη ακριβώς το σύστημά τους ήταν τόσο απλό και τοσο αργό, μία ξαφνική αναστάτωση το διέλυε. Διέλυε τη φυλή. Διέλυε τους ανθρώπους. Δεν ήξεραν πως θ αντιμετώπιζαν κάτι ξένο. Κατι καινούργιο. Κάτι έκτακτο. Και βέβαια έτρεχαν να βρουν σωτηρία που αλλού ? Στο φαντασιακό τους. Στους θεούς τους, στις τελετές τους. Δεν ειναι τυχαίο πως ο πόλεμος ήταν – για πολλούς αιώνες - μία τελετή (εκτός από σφαγή). Και δεν είναι τυχαίο πως παρά τα όσα έκτακτα και καταστροφικά έζησαν αυτοί οι «πρωτόγονοι» παρέμεναν στο ψύχος τους.
Και ο ταξιδιώτης σίγουρα θα έχει πολλά να πει για τις γιορτές που θα έγιναν, όταν αυτός ο «κάποιος» (μπορεί να ηταν και περισσότεροι σε διαφορετικά μέρη και διαφορετικές εποχές) ανακάλυψε τη φωτιά, το δέσιμο των υλικών μεταξύ τους, αυτά τα τοσο απλά και τόσο βασικά που έκαναν τη ζωή να αλλάζει. .. Αν έγινε έτσι βέβαια. Ειπαμε. Στα ταξίδια της ιστορίας παίζουμε λίγο. Αυτός λοιπον ο κάποιος γινόταν θεός. Ξεχώριζε. Και θα τον θυμόντουσαν για πάντα .. Οσο διαρκεί το «πάντα» κάθε στιγμής.
Και τότε, το «για πάντα» διαρκούσε πολύ - πολύ καιρό. Και οι μικρές αλλαγές ηταν μεγάλες επαναστάσεις. Και οι άνθρωποι, οι κοινωνίες, είχαν όλο το περιθώριο να τις βιώσουν. Αργα. Τη γέννηση, την ωρίμανση την παρακμή τους.
Αρκετές φορές, σε πολλούς, συντεταγμένους και συνεχόμενους καιρούς ...
Και όσο περνούσαν οι αιώνες, τα πράγματα γινόντουσαν πιο σύνθετα, οι ανακαλύψεις πιο τακτικές, η εξέλιξη έφερε αυτό που λέμε γνώση. Που δεν ξέρουμε πως ακριβώς λειτουργούσε τότε και πως τη χρησιμοποιούσαν, πως την αξιοποιούσαν. Αλλά σιγά – σιγά κάτι γινόταν.
Και πάλι όμως, σιγά – σιγά. Αρχισαν να ασχολούνται με κάτι που δεν τους ήταν άμεσα χρήσιμο. Οι άνθρωποι ήξεραν πλέον κάτι περισσότερο από αυτό που βίωναν. Και συνέχιζαν, πάνω σε κάτι που έφτιαξαν οι παλιότεροι.
Και πάλι θα υπήρχαν οι τομές, θα υπήραν αυτοί που έφερναν το καινούργιο, αυτοί που έδωσαν κάποιες εξηγήσεις περισσότερες από πριν... Πάλι θα ξεχώριζαν και πάλι θα έμεναν για πάντα. Οχι ακριβώς θεοί, αλλά κυρίαρχοι της εποχής τους. Που είχε αρχή, μέση και τέλος. Είχε κύκλους. Και με τις λίγες εξαιρέσεις, πριν τη γέννηση του καινούργιου, το παλιό είχε ωριμάσει.
Ξεκίνησε αυτό που λέμε σήμερα «γνώση» και οργάνωση της κοινωνίας. Και πλέον ο χρόνος άρχισε να κυλά, αργά μεν, αλλά με βήμα σταθερό. Οι τότε εποχές βαφτίστηκαν από εμάς τους μεταγενέστερους, σε κλασσικές, βυζαντινές, μεσαιωνίκες αναγεννησιακές, .. Ηρθε ο διαφωτισμός, ήρθε η βιομηχανική επανάσταση, ήρθε ο εικοστός αιώνας. Μπορούσαμε πάντως να διακρίνουμε τους κύκλους τους, τα βήματά τους, τις εστίες ανατροπής τους, τους πρωτοπόρους, τους ουραγούς .. κλπ.
Και ο 21ος. Καλώς το μας.
Για πάντα, πλέον στους θερμούς καιρούς ...
Αλλά κάποια στιγμή, ίσως μετά τον Β’ παγκόσμιο, ίσως κάπου μετά το 60 – 70, όπου οι τεχνολογίες ξέφυγαν, όπου οι ταχύτητες ξέφυγαν, όλα έγιναν πιο σύνθετα – ή τουλάχιστον ανακαλύφθηκαν πως ηταν σύνθετα - , τα πράγματα άρχισαν να αλλάζουν.
Ειχαν γίνει όλα τόσο πολλά. Και έτρεχαν όλα τόσο γρήγορα. Επιστήμη, παραγωγή, τέχνη, κινητά και ακίνητα, χρήμα, αξίες (χρηματικές και άλλες). Ξεπήδησαν απίστευτα επιτεύγματα, έγιναν απίστευτες αναλώσεις πόρων του πλανήτη, χτυπήθηκαν οι ασθένειες, μοιράστηκε ο πλούτος, έγιναν εξεγέρσεις, έγιναν πόλεμοι, ξεπετάχθηκε ποίηση, φώς, απλώθηκε σκοτάδι. Οχι για όλους.
Και αυτές τις κοινωνίες (του 19ου και 20ου αιώνα ειδικότερα), τις είπαν οι ανθρωπολόγοι θερμές, γιατι πλέον ο πολιτισμός τους παρήγαγε ενέργεια και πλεονάσματα, έπαιρνε και έδινε, κινούσε, έβγαζε καπνούς, έκανε θορύβους, Κάτι σαν την ατμομηχανή. Θερμοδυναμική.
Οπως γινόταν και λίγο πριν", θα έλεγε μία περιγραφή ξεχνώντας πως τώρα πλέον δεν είναι εύκολο να διακρίνεις εποχές, κύκλους, αρχές και λήξεις. Και δεν είναι έυκολο να διακρίνεις μοναδικότητες. Το ένα εξαρτάται από το άλλο. Το βλέπουμε. Και μας το ειπε γνώση που αποκτήσαμε.
Με το που ξεκινάει το τρέξιμο η μία εποχή, νάσου η επόμενη την προλαβαίνει και την προσπερνά. Δεν προλαβαίνει πλέον τίποτα να δοκιμαστεί, να κάνει τον κύκλο του, τον απολογισμό του. Τεχνολογίες (μάλλον από εκει ξεκινούν όλα), ίδέες, ακόμα και συναισθήματα. Ακόμα και στις σχέσεις των ανθρώπων. Γύρνα σελίδα εδώ και τώρα. Και γρήγορα. Τουλάχιστον δημόσια. Τουλάχιστον σε ότι είναι ορατό.
Και κανείς μα κανείς δεν τολμά, δεν θέλει πλέον να δεί, ν’ αφουγραστεί, πέρα απο το πολύ πολύ κοντινό του. Από τα μοντέλα πρόβλεψης των οικονομικών, μέχρι τις φιλοσοφικές διαδρομές.... Κάποτε, - και το κάποτε σημαίνει περίπου 10-15 χρόνια – ίσως όλοι νά ήξεραν πως η πρόβλεψη δεν θα τους βγει, αλλά το προσπαθούσαν. Τώρα λένε πως απλά, δεν υπάρχει λόγος. Τουλάχιστον δημόσια. Ορατά.
Με εξαίρεση, ίσως κάποιους χώρους της έρευνας των θετικών επιστημών, όπου εκεί υπάρχουν συνέχειες, εκτιμήσεις και προβλέψεις, όπου εκει ακόμα γίνονται πειράματα και χτίζονται γνώσεις. Ενδεχομένως και οράματα ... Ισως και το star-trek. Που θα κοροϊδεύει το «1984» επειδή όποιος διάβασε το βιβλίο ή είδε την ταινία μετά το ‘84 ανακουφίστηκε. Ο Οργουελ την πάτησε. Δεν ήταν (ακριβώς) έτσι το ζήσαμε. Και φοβήθηκε όμως. Ο Οργουελ, παρα λίγο ... να πέσει μέσα ....
Ανθρωποι της οικουμένης και άνθρωποι της στενότητας.
Οσο πηγαίνουμε πίσω, στις εποχές που μας χάρισε η ιστορία, ανακαλύπτουμε πως με την εξέλιξη, οι άνθρωποι δημιουργούσαν όχι μόνο με τα χέρια αλλά και με τη σκέψη τους.
Και μέσα από τη σκέψη, μέσα από την πληροφορία, την επιστήμη, την έρευνα, το πείραμα, βγήκαν κάποιοι «προφήτες». Κάποιοι που μίλαγαν για οράματα, για το αύριο, για αυτό που θα έρθει, ή καλύτερα γι αυτό που άνθρωποι και οι κοινωνίες τους θα φτιάξουν. Δεν συμφωνούσαν σε όλα, ο καθένας είχε τη δική του εποχή, τον τρόπο του, την οπτική του.
Αλλά, είχαν τον χρόνο να σκεφτούν και να διακινδυνεύσουν, είχαν τον χρόνο να ψάξουν, είχαν την πολυτέλεια να ορίσουν πιο είναι το σήμερα και πιο ειναι το αύριο. Και η εποχή τους, ακόμα και όταν εκείνοι έπαψαν να υπάρχουν, είχε το περιθώριο να τους δοκιμάσει. Να τους δικαιώσει, να τους καταλογίσει λάθη, να τους ξεχάσει ή να τους θυμάται. (διαρκώς ή .... κατά περίπτωση). Οι καιροί άλλαζαν, οι εκπλήξεις και οι ανατροπές πάντα υπήρχαν, αλλά μπορούσε να μπει ένα στοπ. Και να πουν .. Σήμερα είμαστε εδω, αύριο θα είμαστε (περίπου) εκεί.
Ξεχάσαμε να πούμε πως, ίσως με εξαίρεση την Αρχαία Ελλάδα, ίσως και κάποιες Ανατολικές Κοινωνίες, η γνώση και και η ανακάλυψη του «κάτι παραπάνω από το σημερινό αναγκαίο», συνδυάστηκε με την εξειδίκευση. Στη δουλειά, την θέση στη κοινωνία, στη γνώση, ίσως και στο όνειρο.
Υπήρχαν, ωστόσο, κάποιοι που ξέφευγαν. Και τους ονομάσαμε ταυτόχρονα ζωγράφους, ποιητές, φιλόσοφους, μαθηματικούς, φυσικούς .. και πολλά άλλα. Και απ’ ότι φαίνεται ίσως να ήταν. Η ιστορία αποφάσισε πως η Αναγέννηση, μαζί με τα τόσα άλλα, ... γέννησε και αυτόν τον «τύπο» του ανθρώπου. Του Οικουμενικού.
Προφανώς, σε όλη την πορεία του ο κόσμος μας θα γνώρισε πολλούς από αυτούς τους οικουμενικούς ανθρώπους, ανεξαρτήτως της χρονικής περιόδου, αλλά η ιστορία δεν μπόρεσε να τους ανακαλύψει και να τους διασώσει. Εχει και η ιστορία τις επιλογές της. Οταν έχει να ασχοληθεί με τοσα πολλά, αρχίζει και ξεχνά. Ισως και για λόγους σκοπιμότητας, αλλά αυτό ειναι άλλο θέμα.
Ειχαμε λοιπον προφήτες και οραματιστές, είχαμε ανθρώπους οικουμενικούς. Αλλα, αυτός ό άνθρωπος, ο πιο σύνθετος, ο πιο οικουμενικός, ο πιο γεμάτος απ’ τις ποικιλίες του κόσμου, ... μάλλον δεν αντέχει ή δεν αντέχεται πλέον.
Η ώρα της ειδικότητας αυτής της απόλυτης, φαίνεται να γίνεται αιώνας. Το ξέρουμε πως όλα ειναι σύνθετα. Αλλά δεν μπορούμε όλοι με όλα, δεν θα προλάβουμε τις ταχύτητες. Ουτε τους στόχους. Και δεν είναι μόνο για την παραγωγή, την επιστήμη και τα σχετικά ... Πάει παντού. Μα παντού όμως.
Και οι «σχολές», τα ρεύματα, οι τάσεις .. λούφαξαν. Κάποτε υπήρχαν σχολές στην ψυχανάλυση, στην οικονομία, στην ζωγραφική, στην ποιήση, στο σινεμά ... Τώρα ... κάπου έχουν λουφάξει, ή έχουν βαρεθεί να προβάλουν τις ιδιαιτερότητές τους. Τουλάχιστον δημόσια. Εκεί που θα είναι ορατές.
Και όλα αυτά, με μια απίστευτη γνώση, μια απίστευτη ευκολία μετάβασης από το ένα μέρος στο άλλο (όχι πάντα με τη γεωγραφική έννοια), με μία απίστευτη διαθεσιμότητα πηγών, μέσων και πληροφοριών. Αλλά τελικά ... ειναι τοσο πολλές που δεν ξέρουμε τι να τις κάνουμε. Κάτι σαν τις σελίδες και τα κείμενα του ίντερνετ ... Που πολλές φορές έχεις διατρέξει τόσα πολλά, τα έχεις ρουφήξει τόσο γρήγορα που την επόμενη στιγμή, έχεις ξεχάσει. Κάτι σαν αυτό το ποστ.
Σίγουρα, για μια ακόμα φορά, δεν θα ειναι ακριβώς έτσι. Σίγουρα υπάρχουν οι πιο οικουμενικοί, σίγουρα υπάρχουν και οι οραματιστές, ίσως και οι προφήτες. Οχι αναγκαστικά με τις δημοσιότητες και τις περγαμηνές, αλλά με τη δική τους μοναδική και πολλαπλή ματιά. Εξ’ άλλου οι οικουμενικοί άνθρωποι δεν χρειάζεται πάντοτε να ζωγραφίσουν τζοκόντες. Και οι πρώτοι άνθρωποι, αυτοί των σπηλαίων, το ίδιο ήταν .. οικουμενικοί. Θέμα χώρου που ορίζει ο καθένας μας λοιπον.
Και επειδή ο κόσμος έχει υπερθερμανθεί, ο ταξιδιώτης, που τώρα ετοιμάζεται να πάει σπιτάκι του μας πληροφόρησε πως τους είδε κάπου εκει, στο κρύο. Και λίγο μόνους. Και λίγο φοβισμένους.
Δεν μπορεί, ίσως να ξέχασαν πως, όταν όλα τρέχουν με μια ταχύτητα τόσο μεγάλη, άναρχα, ασύντακτα, διαλυτικά, κάπου χάνουν το σχήμα τους. Δεν αναγνωρίζεται. Φαίνεται το ίδιο. Σαν μία γραμμή που σχηματίζεται στιγμιαία. Και αυτοί που μένουν, που σιωπούν, που κολυμπούν ακόμα με όσο αρμονία τους έχει απομείνει, θα μπορούν να ξεχωρίζουν και να αναγνωρίζουν ο ένας τον άλλον.
Η μοναχικότητά τους δεν θα σπάσει έυκολα, τα θερμά ρεύματα των ταχυτήτων, μάλλον κάνουν δύσκολες τις προσεγγίσεις τους. Εχουν όμως αυτή τη μακρυνή συντροφιά. Του ενός προς τον άλλον. Θα μάθουν και να μιλούν την ίδια γλώσσα.
Αλλά, καμμια φορά δεν ξέρεις ... Μπορεί εκεί που αιωρούνται εν μέσω θερμών ρευμάτων, τα σώματά τους να έρθουν κοντά. Και το κρύο θα προβληματισθεί. Και αν ειναι περισσότεροι, ίσως σχηματίσουν μία άλλη θερμότητα, όχι σαν αυτή της ατμομηχανής και του ντίζελ. Σαν αυτή που τη λένε ζεστασιά.
Και αν σε νοιάζει και σου φέρνει αγωνία, το τι θα κάνεις με τα τόσα πολλαπλά σου, να και μιά απάντηση, 100% πραγματική. Που άκουσα από κάποιον ξεχωριστό άνθρωπο, που ειναι μέσα σε αυτούς που τρέχουν πολύ. Πολύ μέσα.
«Δεν έχουμε καταλάβει καλά πως σήμερα την εξειδίκευση και την άρτια τεχνική την βρίσκεις εν αφθονία όπου και όπως θέλεις. Την αγοράζεις, τη νοικιάζεις, την προσλαμβάνεις, τη διώχνεις, την μετεκπαιδεύεις Οτι έχουμε εμείς, το έχουν και οι άλλοι» (είχαμε κάτι θεματάκια με ανταγωνισμό, μάρκετ shares, και τα σχετικά.) Αυτό όμως που δεν νοικιάζεται, δεν αγοράζεται ... δεν ... δεν .. , ειναι το συνολικό βίωμα και η σύνθεση του κόσμου. Αν το έχεις αυτό .. εισαι μπροστά.»
Οποιος επεκτείνει λίγο αυτή τη φράση (επεκτείνεται μία χαρα) και όποιος την δει λίγο διασταλτικά (διαστέλεται επίσης μια χαρά) ... καταλαβαίνει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου